Wesele Figara

Pierre-Augustin Caron de Beaumarchais (1732–1799) był francuskim dramaturgiem, wynalazcą, muzykiem, finansistą i politykiem, który odegrał kluczową rolę w literaturze XVIII wieku. Urodził się w Paryżu jako syn zegarmistrza i początkowo pracował w tym zawodzie. Wynalazł nowatorski mechanizm zegarowy, co zwróciło uwagę dworu królewskiego. Dzięki swoim umiejętnościom i ambicji awansował społecznie, przyjmując nazwisko „Beaumarchais” i zdobywając przychylność arystokracji.

Poza dramaturgią angażował się w politykę i handel. Odegrał istotną rolę w dostarczaniu broni amerykańskim kolonistom walczącym o niepodległość. W literaturze zasłynął głównie jako autor trzech sztuk o Figarze: Cyrulik sewilski (1775), Wesele Figara (1784) i Występna matka (1792).

Historia Wesela Figara

Wesele Figara (La Folle Journée, ou Le Mariage de Figaro) zostało napisane w 1778 roku, lecz jego premiera teatralna odbyła się dopiero 27 kwietnia 1784 roku w Paryżu w Comédie-Française. Opóźnienie wynikało z trudności z uzyskaniem zgody na wystawienie sztuki, ponieważ jej satyryczny charakter oraz krytyka arystokracji budziły niepokój cenzury.

Drukiem utwór ukazał się w 1785 roku i natychmiast zdobył wielką popularność. W 1786 roku Wolfgang Amadeusz Mozart wraz z librecistą Lorenzo Da Pontem zaadaptowali dramat na operę Le nozze di Figaro, która do dziś uchodzi za jedno z arcydzieł opery komicznej.

Treść i przesłanie sztuki

Wesele Figara jest kontynuacją Cyrulika sewilskiego i przedstawia perypetie Figara, który planuje ślub ze swoją ukochaną Zuzanną. Intrygę komplikuje hrabia Almaviva, pragnący uwieść Zuzannę, mimo że sam jest żonaty. Wiele wątków komediowych i satyrycznych ukazuje hipokryzję arystokracji oraz podważa tradycyjne hierarchie społeczne. Beaumarchais zręcznie obnaża niesprawiedliwości epoki, przyczyniając się do szerzenia idei oświecenia.

Przyjęcie dramatu

Sztuka wzbudziła ogromne kontrowersje. Ludwik XVI początkowo zakazał jej wystawienia, uznając ją za niebezpieczną i przewrotną. Jednak dzięki poparciu wpływowych osób, w tym królowej Marii Antoniny, ostatecznie dopuszczono premierę. Przedstawienie odniosło oszałamiający sukces – publiczność zachwyciła się jego błyskotliwym dialogiem, komizmem sytuacyjnym i ostrą krytyką arystokracji.

Niektórzy historycy uważają, że Wesele Figara zapowiadało rewolucję francuską, ponieważ ukazywało napięcia społeczne i dawało głos niższym warstwom. Postać Figara stała się symbolem sprytu i odwagi w walce z przywilejami szlachty.

Znaczenie dzieła

Wesele Figara pozostaje jednym z najważniejszych utworów dramatycznych XVIII wieku. Jego wpływ wykracza poza literaturę – inspirowało ono kompozytorów, reżyserów i polityków. Dzięki mistrzowskiej satyrze i uniwersalnym tematom, sztuka wciąż jest wystawiana na scenach całego świata, przypominając o walce o równość i sprawiedliwość społeczną.

Nowe wydanie

Pierwsze polskie wydanie Dzień pusty albo wesele Figara ukazało się w Warszawie już w 1786 r. Nasze wydanie opiera się na tłumaczeniu Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Ilustrowane jest zaś grafikami pochodzącymi z francuskiego wydania z 1785 r. Wesele Figara zostanie ręcznie oprawione w pełną skórę ze skóry, z etui i złożone krojem GLC Baskerville, wersją czcionek jakich używał sam de Beaumarchais.

Książka trafi do naszej księgarni w marcu 2025 roku. Czytelnicy, którzy nabędą egzemplarz w przedsprzedaży, otrzymają wydanie imienne.