Odrzucona Helena

Świat niewielkich wydawnictw, zwanych z angielska private press, od zawsze przyciągał miłośników pięknych książek. Jednym z nich był Evelyn Waugh, jeden z najwybitniejszych brytyjskich pisarzy XX wieku, autor znanej również w Polsce powieści Brideshead Revisited.

Waugh żywo interesował się światem private press i sam planował wydanie jednej ze swoich powieści w takim formacie. Chodziło o Helenę, która w Polsce ukazała się nakładem wydawnictwa Znak w tłumaczeniu Wacława Niepokólczyckiego w 1960 roku. Ostatecznie plany te zakończyły się niepowodzeniem, lecz jego zainteresowanie nie wygasło całkowicie.

Wojna przez pewien czas odciągnęła go od świata pięknych książek, jednak podczas pisania Heleny pozostawał w kontakcie z jednym z najsłynniejszych brytyjskich wydawnictw private press – Golden Cockerel Press. W liście do Christophera Sandforda, właściciela oficyny w latach 1933–1959 i jednego z założycieli Folio Society, pisał:

„Mam na myśli małe folio z trzema ilustracjami i dekorowaną stroną tytułową, a także zdobionymi inicjałami w tekście, wydaną w nakładzie nie większym niż tysiąc egzemplarzy, po cztery lub pięć gwinei każda [ok. 200 dzisiejszych funtów]. Zysk sam w sobie ma drugorzędne znaczenie, moim głównym celem jest ujrzeć pięknie wydaną książkę…”.

Jednak Sandford nie przyjął propozycji. W katalogu Cockalorum, dokumentującym publikacje Golden Cockerel Press, odnotował, że odrzucił zarówno Waugha, jak i sir Roberta Sitwella, ponieważ nie uznał ich za wystarczająco dobrych autorów dla swojej oficyny.

Historia tego nieudanego projektu pokazuje, jak wielką wagę Evelyn Waugh przywiązywał do estetyki książki. Mimo że jego private press marzenie nie doszło do skutku, zainteresowanie pięknymi wydaniami literatury pozostało dla niego istotnym elementem twórczości i życia.